ZESPOŁU SZKÓŁ W DOBREM
wprowadzony uchwałą Nr 3/09/2011 Rady Pedagogicznej Zespołu Szkół w Dobrem z dnia 30.09.2011 r. po pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę Rodziców i Samorząd Uczniowski
I. PODSTAWA PRAWNA
Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w Publicznym Gimnazjum w Dobrem stanowią:
a) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – art. 72
b) Konwencja o Prawach Dziecka – art. 3, art. 19,art. 33
c) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996r. Nr 67, poz. 329)
d) Rozporządzenie MENiS z dnia 23.12.2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 4, poz. 17),
e) Rozporządzenie MENiS z dnia 09.02.2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół (Dz.U. Nr 35, poz.222),
f) Rozporządzenie MENiS z dnia 10.08.2009r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz.U. Nr 131, poz.1079),
g) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487),
h) Program Ochrony Zdrowia Psychicznego,
i) Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,
j) Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii,
k) Krajowy Program Zapobiegania zakażeniom HIV,
l) Ustawa z dn. 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10, poz. 55, z 1997r. nr 88, poz. 554 i nr 121, poz. 770 oraz z 1999r. nr 96 poz. 1107)
m) Program profilaktyki prorodzinnej państwa z dn. 17 listopada 1998r. przygotowany przez Międzynarodowy Zespól do Spraw Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa.
II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU.
Profilaktyka uznawana jest za ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. Szczególnego znaczenia nabiera wśród młodych ludzi, u których kształtuje się między innymi hierarchia wartości, doskonalą się relacje z innymi ludźmi, wzmacnia się poczucie pewności siebie oraz kształcą się skomplikowane procesy myślowe.
Niniejszy Program Profilaktyki to ogół działań mających na celu wspomaganie wychowawczej roli rodziny, ochronę uczniów przed zakłóceniami w rozwoju oraz podejmowanie działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń.
Obejmuje przede wszystkim działania z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej, czyli:
• promującej zdrowy styl życia,
• dostarczającej informacji nt. skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwiającej dokonanie racjonalnego wyboru,
• wspierającej rozwój umiejętności psychologicznych i społecznych (umiejętności zaspokajania potrzeb, np. przynależności, miłości, umiejętności nawiązywania kontaktów, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom ze strony otoczenia itp.),
• stwarzającej możliwości zaangażowania się w działalność pozwalającą na realizowanie potrzeb, rozwijanie zainteresowań, aktywności, sukcesu, itp.
W ramach profilaktyki drugorzędowej podejmowane będą działania mające na celu wczesną identyfikację, czyli ujawnienie osób z grupy podwyższonego ryzyka (tych, którzy podjęli choć jedno zachowanie ryzykowne). Dalsze działania interwencyjne podejmowane będą przy współpracy ze specjalistami w danej dziedzinie.
Zakładamy, iż profilaktyka to nie tylko specjalnie prowadzone zajęcia. W ramach powyższych oddziaływań za bardzo ważny uważamy również codzienny kontakt ucznia z nauczycielem. Oczekujemy, że postawy nauczycieli charakteryzowane jako profilaktyczne, tj. stawianie wymagań na miarę możliwości uczniów, współudział w budowaniu grupy, zachęcanie do współpracy, motywowanie przez odkrywanie mocnych stron uczniów, uczenie metodami aktywizującymi, twórcze i kreatywne podejście do tematu, zaowocują zmniejszeniem ilości niepowodzeń i problemów szkolnych uczniów.
III. DIAGNOZA.
Diagnozę opracowano w oparciu o analizę:
• dokumentacji szkolnej: dzienników lekcyjnych, klasowych zeszytów uwag;
• informacji nauczycieli o bieżących problemach wychowawczych;
• rozmów z rodzicami;
• informacji z instytucji współpracujących ze szkołą;
• opinii uczniów wyrażanych m.in. przez Samorząd Uczniowski.
Przeprowadzona diagnoza wskazuje na istnienie następujących problemów wymagających działań profilaktycznych:
• narastająca agresja fizyczna i słowna wśród uczniów;
• zaburzenia w komunikacji w relacjach uczeń – uczeń, uczeń – osoba dorosła: żarty sprawiające przykrość, oczernianie;
• niska kultura języka – wulgaryzmy;
• nieumiejętność konstruktywnego rozwiązywania konfliktów;
• lekceważenie obowiązku szkolnego – wagary;
• niska świadomość zagrożenia uzależnieniami;
• wczesna inicjacja seksualna;
• powiększająca się liczba dzieci z dysfunkcjami: dysleksja, dyskalkulia, dysortografia;
• brak motywacji do nauki;
• coraz mniejsza pomoc ze strony rodziców;
• brak umiejętności właściwego spędzania czasu wolnego;
• niska świadomość konieczności zdrowego stylu życia: właściwe odżywianie, higiena osobista, higiena miejsca pracy.
IV. CELE SZKOLNEJ PROFILAKTYKI.
Cel ogólny:
Stworzenie w szkole środowiska przyjaznego i bezpiecznego dla uczniów, rodziców i nauczycieli.
Cele szczegółowe:
• tworzenie bezpiecznej, ciepłej atmosfery w szkole,
• ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole,
• poznanie się wzajemne i budowanie zaufania,
• wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów,
• nauka i ćwiczenie zachowań asertywnych,
• wzbudzenie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie,
• rozpoznawanie oznak stresu oraz nauczanie sposobów radzenia sobie z nim,
• wyrobienie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego,
• rozwijanie umiejętności radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w trudnych sytuacjach,
• przybliżenie znaczenia pozytywnego myślenia,
• wskazywanie na szkodliwość używek oraz ukazywanie zagrożeń, jakie niosą ze sobą uzależnienia,
• propagowanie zdrowego stylu życia,
• wskazywanie pożądanych wzorców zachowań,
• wskazywanie sposobów „trzeźwego” spędzenia czasu wolnego oraz kreowanie właściwych wzorców,
• wskazywanie wartościowych rozrywek,
• budowanie więzi ze szkołą,
• kształcenie umiejętności właściwej organizacji nauki.
• pomoc uczniom mającym trudności w nauce.
• rozwijanie u uczniów umiejętności właściwego spędzania czasu wolnego od nauki.
• pomoc dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.
• informowanie rodziców, co mogą zrobić, aby zapobiegać uzależnieniom swoich dzieci,
• zwrócenie uwagi rodziców na sygnały ostrzegawcze pojawiające się w przypadku uzależnień oraz inspiracja do lektury wartościowych pozycji traktujących o tej problematyce,
• poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel – uczeń, uczeń – rodzic.
V. ADRESACI PROGRAMU.
a. uczniowie,
b. rodzice,
c. nauczyciele i inni pracownicy szkoły.
VI. METODY I FORMY PRACY.
• rozmowy,
• pogadanki,
• przedstawienia profilaktyczne,
• gry i zabawy dydaktyczne,
• warsztaty,
• konkursy,
• filmy,
• prelekcje,
• pokazy,
• dyskusje,
• drama,
• dzielenie się doświadczeniami.
Zadania z zakresu profilaktyki będą realizowane w ramach:
• godzin z wychowawcą,
• zajęć dydaktycznych,
• ścieżek edukacyjnych,
• zajęć pozalekcyjnych,
• zajęć świetlicowych,
• spotkań z rodzicami,
• posiedzeń Rady Pedagogicznej,
• spotkań z pielęgniarką szkolną, policjantami,
• spotkań z psychologiem i pedagogiem,
• działalności organizacji uczniowskich,
• szkoleń,
• kursów.
VII. ZADANIA DLA OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA REALIZACJĘ PROGRAMU PROFILAKTYKI.
Dyrektor szkoły:
1. Posiada podstawową wiedzę w zakresie profilaktyki.
2. Umacnia pozytywne relacje interpersonalne w szkole.
3. Premiuje doskonalących się nauczycieli.
4. Włącza rodziców do współpracy w tworzeniu i realizacji programu profilaktyki.
5. Wspiera finansowo i organizacyjnie działania profilaktyczne w szkole.
Nauczyciele, wychowawcy:
1. Znają środowisko rodzinne uczniów.
2. Promują zdrowy styl życia i wartościowe formy spędzania czasu wolnego.
3. Utrzymują osobowe relacje z uczniami.
4. Współpracują ze sobą oraz pozostałymi pracownikami szkoły.
5. Rozwijają u uczniów umiejętności interpersonalne.
6. Promują właściwe zachowania w sytuacjach konfliktowych.
7. Indywidualizują oddziaływania skierowane na uczniów.
8. Rozwijają zainteresowania i zdolności uczniów.
9. Zachęcają do aktywności uczniów.
10. Organizują pomoc dla uczniów mających problemy dydaktyczne.
11. Współpracują z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną, Policją, GOPS.
12. Utrzymują pozytywne relacje z rodzicami, potrafią pozyskać ich do współpracy.
13. Doskonalą się zawodowo i osobowościowo.
Rodzice:
1. Mają dobry kontakt z dzieckiem i jego środowiskiem.
2. Aktywnie współpracują ze szkołą, są współodpowiedzialni za efekty działań profilaktycznych.
3. Zdobywają wiedzę na temat potrzeb dzieci, zagrożeń wieku dojrzewania i sposobów przeciwdziałania im.
4. Stanowią wzór osobowy dla dziecka.
VIII. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE SZKOŁĘ W DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH.
Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Radziejowie Kuj.
ul. Szkolna 10, tel. (0-54) 285 38 68
Komenda Powiatowa Policji w Radziejowie Kuj.
ul. Kościuszki 32, tel. (0-54) 231 84 05
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobrem
ul. Dworcowa 6, tel. (0-54) 285 01 25
Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
ul. Dworcowa 6, tel. (0-54) 285 01 25
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Dobrem
ul. Lipowa 4, tel. (0-54) 285 00 50
IX. PROPOZYCJE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH SZKOŁY.
Cele |
Zadania |
Odpowiedzialni |
Odbiorcy
|
Podniesienie poziomu bezpieczeństwa w szkole oraz w drodze do i ze szkoły. |
|
Dyrektor, nauczyciele, wychowawcy, koordynator ds. bezpieczeństwa. | Uczniowie. |
Troska o realizacjęobowiązku szkolnego – przeciwdziałanie wagaromoraz dbanie o dyscyplinę. |
|
Dyrektor, nauczyciele | Uczniowie |
Propagowanie zasad bezpieczeństwa w czasie wolnym od nauki oraz na wycieczkach szkolnych. |
|
Wychowawcy, nauczyciele. | Uczniowie. |
Ukazanie uczniom rodzajów zagrożeń, uświadomienie przyczyn i skutków wynikających z nierozważnego zachowania. |
|
Wychowawcy, nauczyciele. | Uczniowie. |
Utrwalanie zachowań asertywnych. |
|
Nauczyciele, wychowawcy. | Uczniowie. |
Rozwijanie właściwych relacji w grupie rówieśniczej. |
|
Nauczyciele, wychowawcy. | Uczniowie. |
Zapobieganie przemocy i agresji. |
|
Nauczyciele, wychowawcy. | Uczniowie, rodzice. |
Propagowanie zasad odżywiania się i higieny. |
|
Nauczyciele, wychowawcy, pielęgniarka szkolna, SK PCK. | Uczniowie, rodzice |
Zapobieganie wczesnej inicjacji seksualnej. |
|
Nauczyciele, wychowawcy | Uczniowie |
Kształcenie umiejętności właściwego organizowania nauki. |
|
Nauczyciele, wychowawcy, rodzice. | Uczniowie. |
Rozwijanie umiejętności wykorzystywania czasu wolnego. |
|
Nauczyciele, wychowawcy. | Uczniowie. |
Zapobieganie uzależnieniom. |
|
Nauczyciele, wychowawcy. | Uczniowie |
Pomoc rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej. |
|
Dyrektor, nauczyciele, wychowawcy. | Uczniowie, rodzice. |
Diagnozowanie uczniów mających trudności w nauce. |
|
Nauczyciele, wychowawcy. | Uczniowie, rodzice. |
Organizowanie pomocy dla uczniów mających trudności w nauce. |
|
Nauczyciele, wychowawcy, dyrekcja. | Uczniowie |
X. PRZEWIDYWANE EFEKTY PODJĘTYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH.
W wyniku realizacji programu profilaktycznego uczeń:
• uzyskuje pomoc psychologiczno – pedagogiczną,
• uwiadamia sobie zagrożenia i potrafi im się przeciwstawić,
• identyfikuje się ze środowiskiem szkolnym i dostrzega korzyści płynące z
• prowadzenia zdrowego stylu życia,
• osiąga dojrzałą osobowość psychospołeczną,
• nauczyciele posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki,
• występuje niski wskaźnik uczniów opuszczających zajęcia lekcyjne.
XI. EWALUACJA.
Ewaluacja Programu Profilaktyki Zespołu Szkół w Dobrem dokonywana będzie na koniec każdego roku szkolnego. Program ma charakter otwarty, może być weryfikowany.
Proponowane formy ewaluacji:
• ankiety przeprowadzane wśród uczniów, nauczycieli, rodziców;
• rozmowy z uczniami i rodzicami;
• analiza dokumentów;
• obserwacja zachowań uczniów;
• wnioski z nadzoru pedagogicznego.
XII. UWAGI KOŃCOWE.
Codzienna praca profilaktyczna w szkole opiera się na:
- Klasowych planach oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych, sporządzanych w oparciu o Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół w Dobrem oraz Szkolny Program Wychowawczy.
- Planach Pracy Publicznej Szkoły Podstawowej im. Ziemi Kujawskiej w Dobrem oraz Publicznego Gimnazjum im. Bohaterów Powstania Styczniowego w Dobrem.