Program profilaktyki

ZESPOŁU SZKÓŁ W DOBREM

 

wprowadzony uchwałą Nr 3/09/2011 Rady Pedagogicznej Zespołu Szkół w Dobrem z dnia 30.09.2011 r. po pozytywnym zaopiniowaniu przez Radę Rodziców i Samorząd Uczniowski

 

I. PODSTAWA PRAWNA

 

Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w Publicznym Gimnazjum w Dobrem stanowią:

a) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej – art. 72

b) Konwencja o Prawach Dziecka – art. 3, art. 19,art. 33

c) Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 1996r. Nr 67, poz. 329)

d) Rozporządzenie MENiS z dnia 23.12.2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 4, poz. 17),

e) Rozporządzenie MENiS z dnia 09.02.2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola i publicznych szkół (Dz.U. Nr 35, poz.222),

f) Rozporządzenie MENiS z dnia 10.08.2009r. zmieniające rozporządzenie w sprawie nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz.U. Nr 131, poz.1079),

g) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487),

h) Program Ochrony Zdrowia Psychicznego,

i) Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,

j) Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii,

k) Krajowy Program Zapobiegania zakażeniom HIV,

l) Ustawa z dn. 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996r. nr 10, poz. 55, z 1997r. nr 88, poz. 554 i nr 121, poz. 770 oraz z 1999r. nr 96 poz. 1107)

m) Program profilaktyki prorodzinnej państwa z dn. 17 listopada 1998r. przygotowany przez Międzynarodowy Zespól do Spraw Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa.

 

II. ZAŁOŻENIA PROGRAMU.

 

Profilaktyka uznawana jest za ogół działań zapobiegających niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się ludzi. Obejmuje eliminację lub redukcję czynników ryzyka oraz wzmacnianie czynników chroniących. Szczególnego znaczenia nabiera wśród młodych ludzi, u których kształtuje się między innymi hierarchia wartości, doskonalą się relacje z innymi ludźmi, wzmacnia się poczucie pewności siebie oraz kształcą się skomplikowane procesy myślowe.

Niniejszy Program Profilaktyki to ogół działań mających na celu wspomaganie wychowawczej roli rodziny, ochronę uczniów przed zakłóceniami w rozwoju oraz podejmowanie działań interwencyjnych w sytuacji pojawiających się zagrożeń.

Obejmuje przede wszystkim działania z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej, czyli:

• promującej zdrowy styl życia,

• dostarczającej informacji nt. skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwiającej dokonanie racjonalnego wyboru,

• wspierającej rozwój umiejętności psychologicznych i społecznych (umiejętności zaspokajania potrzeb, np. przynależności, miłości, umiejętności nawiązywania kontaktów, radzenia sobie ze stresem, rozwiązywania konfliktów, opierania się naciskom ze strony otoczenia itp.),

• stwarzającej możliwości zaangażowania się w działalność pozwalającą na realizowanie potrzeb, rozwijanie zainteresowań, aktywności, sukcesu, itp.

W ramach profilaktyki drugorzędowej podejmowane będą działania mające na celu wczesną identyfikację, czyli ujawnienie osób z grupy podwyższonego ryzyka (tych, którzy podjęli choć jedno zachowanie ryzykowne). Dalsze działania interwencyjne podejmowane będą przy współpracy ze specjalistami w danej dziedzinie.

Zakładamy, iż profilaktyka to nie tylko specjalnie prowadzone zajęcia. W ramach powyższych oddziaływań za bardzo ważny uważamy również codzienny kontakt ucznia z nauczycielem. Oczekujemy, że postawy nauczycieli charakteryzowane jako profilaktyczne, tj. stawianie wymagań na miarę możliwości uczniów, współudział w budowaniu grupy, zachęcanie do współpracy, motywowanie przez odkrywanie mocnych stron uczniów, uczenie metodami aktywizującymi, twórcze i kreatywne podejście do tematu, zaowocują zmniejszeniem ilości niepowodzeń i problemów szkolnych uczniów.

 

III. DIAGNOZA.

 

Diagnozę opracowano w oparciu o analizę:

• dokumentacji szkolnej: dzienników lekcyjnych, klasowych zeszytów uwag;

• informacji nauczycieli o bieżących problemach wychowawczych;

• rozmów z rodzicami;

• informacji z instytucji współpracujących ze szkołą;

• opinii uczniów wyrażanych m.in. przez Samorząd Uczniowski.

Przeprowadzona diagnoza wskazuje na istnienie następujących problemów wymagających działań profilaktycznych:

• narastająca agresja fizyczna i słowna wśród uczniów;

• zaburzenia w komunikacji w relacjach uczeń – uczeń, uczeń – osoba dorosła: żarty sprawiające przykrość, oczernianie;

• niska kultura języka – wulgaryzmy;

• nieumiejętność konstruktywnego rozwiązywania konfliktów;

• lekceważenie obowiązku szkolnego – wagary;

• niska świadomość zagrożenia uzależnieniami;

• wczesna inicjacja seksualna;

• powiększająca się liczba dzieci z dysfunkcjami: dysleksja, dyskalkulia, dysortografia;

• brak motywacji do nauki;

• coraz mniejsza pomoc ze strony rodziców;

• brak umiejętności właściwego spędzania czasu wolnego;

• niska świadomość konieczności zdrowego stylu życia: właściwe odżywianie, higiena osobista, higiena miejsca pracy.

 

IV. CELE SZKOLNEJ PROFILAKTYKI.

 

Cel ogólny:

Stworzenie w szkole środowiska przyjaznego i bezpiecznego dla uczniów, rodziców i nauczycieli.

Cele szczegółowe:

• tworzenie bezpiecznej, ciepłej atmosfery w szkole,

• ograniczenie zachowań agresywnych i przemocy w szkole,

• poznanie się wzajemne i budowanie zaufania,

• wzmacnianie poczucia własnej wartości uczniów,

• nauka i ćwiczenie zachowań asertywnych,

• wzbudzenie w uczniach poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie,

• rozpoznawanie oznak stresu oraz nauczanie sposobów radzenia sobie z nim,

• wyrobienie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego,

• rozwijanie umiejętności radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w trudnych sytuacjach,

• przybliżenie znaczenia pozytywnego myślenia,

• wskazywanie na szkodliwość używek oraz ukazywanie zagrożeń, jakie niosą ze sobą uzależnienia,

• propagowanie zdrowego stylu życia,

• wskazywanie pożądanych wzorców zachowań,

• wskazywanie sposobów „trzeźwego” spędzenia czasu wolnego oraz kreowanie właściwych wzorców,

• wskazywanie wartościowych rozrywek,

• budowanie więzi ze szkołą,

• kształcenie umiejętności właściwej organizacji nauki.

• pomoc uczniom mającym trudności w nauce.

• rozwijanie u uczniów umiejętności właściwego spędzania czasu wolnego od nauki.

• pomoc dla rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.

• informowanie rodziców, co mogą zrobić, aby zapobiegać uzależnieniom swoich dzieci,

• zwrócenie uwagi rodziców na sygnały ostrzegawcze pojawiające się w przypadku uzależnień oraz inspiracja do lektury wartościowych pozycji traktujących o tej problematyce,

• poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel – uczeń, uczeń – rodzic.

 

V. ADRESACI PROGRAMU.

 

a. uczniowie,

b. rodzice,

c. nauczyciele i inni pracownicy szkoły.

 

VI. METODY I FORMY PRACY.

 

• rozmowy,

• pogadanki,

• przedstawienia profilaktyczne,

• gry i zabawy dydaktyczne,

• warsztaty,

• konkursy,

• filmy,

• prelekcje,

• pokazy,

• dyskusje,

• drama,

• dzielenie się doświadczeniami.

Zadania z zakresu profilaktyki będą realizowane w ramach:

• godzin z wychowawcą,

• zajęć dydaktycznych,

• ścieżek edukacyjnych,

• zajęć pozalekcyjnych,

• zajęć świetlicowych,

• spotkań z rodzicami,

• posiedzeń Rady Pedagogicznej,

• spotkań z pielęgniarką szkolną, policjantami,

• spotkań z psychologiem i pedagogiem,

• działalności organizacji uczniowskich,

• szkoleń,

• kursów.

 

VII. ZADANIA DLA OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA REALIZACJĘ PROGRAMU PROFILAKTYKI.

 

Dyrektor szkoły:

1. Posiada podstawową wiedzę w zakresie profilaktyki.

2. Umacnia pozytywne relacje interpersonalne w szkole.

3. Premiuje doskonalących się nauczycieli.

4. Włącza rodziców do współpracy w tworzeniu i realizacji programu profilaktyki.

5. Wspiera finansowo i organizacyjnie działania profilaktyczne w szkole.

Nauczyciele, wychowawcy:

1. Znają środowisko rodzinne uczniów.

2. Promują zdrowy styl życia i wartościowe formy spędzania czasu wolnego.

3. Utrzymują osobowe relacje z uczniami.

4. Współpracują ze sobą oraz pozostałymi pracownikami szkoły.

5. Rozwijają u uczniów umiejętności interpersonalne.

6. Promują właściwe zachowania w sytuacjach konfliktowych.

7. Indywidualizują oddziaływania skierowane na uczniów.

8. Rozwijają zainteresowania i zdolności uczniów.

9. Zachęcają do aktywności uczniów.

10. Organizują pomoc dla uczniów mających problemy dydaktyczne.

11. Współpracują z Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną, Policją, GOPS.

12. Utrzymują pozytywne relacje z rodzicami, potrafią pozyskać ich do współpracy.

13. Doskonalą się zawodowo i osobowościowo.

Rodzice:

1. Mają dobry kontakt z dzieckiem i jego środowiskiem.

2. Aktywnie współpracują ze szkołą, są współodpowiedzialni za efekty działań profilaktycznych.

3. Zdobywają wiedzę na temat potrzeb dzieci, zagrożeń wieku dojrzewania i sposobów przeciwdziałania im.

4. Stanowią wzór osobowy dla dziecka.

 

VIII. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE SZKOŁĘ W DZIAŁANIACH PROFILAKTYCZNYCH.

 

Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Radziejowie Kuj.

ul. Szkolna 10, tel. (0-54) 285 38 68

 

Komenda Powiatowa Policji w Radziejowie Kuj.

ul. Kościuszki 32, tel. (0-54) 231 84 05

 

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Dobrem

ul. Dworcowa 6, tel. (0-54) 285 01 25

 

Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych

ul. Dworcowa 6, tel. (0-54) 285 01 25

 

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Dobrem

ul. Lipowa 4, tel. (0-54) 285 00 50

 

IX. PROPOZYCJE DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH SZKOŁY.

 

Cele

Zadania

Odpowiedzialni

Odbiorcy
Podniesienie poziomu bezpieczeństwa w szkole oraz w drodze do i ze szkoły.
  1. Kształcenie umiejętności prawidłowego zachowania się uczniów w czasie przerw: bezpieczne przemieszczanie się po korytarzach, schodach i boisku szkolnym.
  2. Zapoznanie uczniów z regulaminami klasopracowni, sali gimnastycznej, świetlicy szkolnej, stołówki.
  3. Rozwijanie umiejętności właściwego poruszania się po drogach.
  4. Zapoznanie uczniów z drogami ewakuacyjnymi i sygnałami alarmowymi.
  5. Rozwijanie umiejętności właściwego zachowania podczas alarmu.
 Dyrektor, nauczyciele, wychowawcy, koordynator ds. bezpieczeństwa. Uczniowie.
Troska o realizacjęobowiązku szkolnego – przeciwdziałanie wagaromoraz dbanie o dyscyplinę.
  1. Systematyczne sprawdzanie obecności na każdej lekcji.
  2. Zgodne z procedurami rozliczanie opuszczonych godzin lekcyjnych.
  3. Prowadzenie ciekawych lekcji metodami aktywizującymi.
  4. Punktualne rozpoczynanie i kończenie lekcji.
  5. Spotkania informacyjne z rodzicami.
 Dyrektor, nauczyciele Uczniowie
Propagowanie zasad bezpieczeństwa w czasie wolnym od nauki oraz na wycieczkach szkolnych.
  1. Uświadomienie zasad prawidłowego zachowywania się na wycieczkach szkolnych.
  2. Propagowanie zasad bezpiecznego korzystania ze zbiorników wodnych.
  3. Zapoznanie uczniów z zasadami bezpieczeństwa podczas zabaw zimowych.
 Wychowawcy, nauczyciele. Uczniowie.
Ukazanie uczniom rodzajów zagrożeń, uświadomienie przyczyn i skutków wynikających z nierozważnego zachowania.
  1. Uwrażliwienie dzieci na kontakty z osobami obcymi: w domu, na ulicy, podwórku i poprzez Internet.
  2. Rozwijanie właściwej postawy wobec zwierząt.
  3. Uświadomienie niebezpieczeństw wynikających z zabaw na terenie budowy.
  4. Uwrażliwienie dzieci na zagrożenia, jakimi mogą być materiały wybuchowe pozostałe po działaniach wojennych.
  5. Rozwijanie umiejętności bezpiecznego korzystania z urządzeń elektrycznych.
  6. Kształcenie umiejętności właściwego korzystania z petard, fajerwerków.
 Wychowawcy, nauczyciele. Uczniowie.
Utrwalanie zachowań asertywnych.
  1. Rozwijanie umiejętności wyrażania własnego zdania.
  2. Kształcenie właściwej postawy wobec presji kolegów i koleżanek.
  3. Rozwijanie umiejętności krytycznego odbioru reklam.
  4. Rozwijanie umiejętności odmawiania.
 Nauczyciele, wychowawcy. Uczniowie.
Rozwijanie właściwych relacji w grupie rówieśniczej.
  1. Kształcenie umiejętności komunikowania się w grupie: kultura języka.
  2. Rozwijanie postawy szacunku dla wszystkich ludzi.
  3. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów.
  4. Wpajanie zasad kultury osobistej.
 Nauczyciele, wychowawcy. Uczniowie.
Zapobieganie przemocy i agresji.
  1. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własnymi emocjami.
  2. Kształcenie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania konfliktów.
  3. Piętnowanie zachowań agresywnych oraz przemocy.
  4. Pomoc rodzinom, w których występuje przemoc i agresja.
 Nauczyciele, wychowawcy. Uczniowie, rodzice.
Propagowanie zasad odżywiania się i higieny.
  1. Wpajanie zasad właściwego odżywiania się.
  2. Promowanie higienicznego spożywania i przyrządzania posiłków.
  3. Kształcenie umiejętności przyrządzania zdrowych, wartościowych posiłków.
  4. Uświadamianie zgubnych skutków niewłaściwego odżywiania się: anemia, bulimia, anoreksja.
  5. Propagowanie zasad higieny osobistej.
  6. Kształcenie umiejętności właściwego ubierania się, stosownie do pory roku i pogody.
 Nauczyciele, wychowawcy, pielęgniarka szkolna, SK PCK. Uczniowie, rodzice
Zapobieganie wczesnej inicjacji seksualnej.
  1. Informowanie o psychicznych i fizycznych konsekwencjach wczesnej inicjacji seksualnej.
  2. Uświadamianie zagrożeń wynikających z patologicznych i wulgarnych zachowań seksualnych.
  3. Promowanie czystości seksualnej jako metody uniknięcia chorób wenerycznych, AIDS i niechcianej ciąży.
 Nauczyciele, wychowawcy Uczniowie
Kształcenie umiejętności właściwego organizowania nauki.
  1. Wpajanie zasad właściwej postawy podczas odrabiania lekcji, czytania, zajęć w szkole.
  2. Uświadamianie konieczności właściwego oświetlenia miejsca pracy.
  3. Ukazywanie niebezpieczeństwa wypływającego z nadmiernego hałasu.
 Nauczyciele, wychowawcy, rodzice. Uczniowie.
Rozwijanie umiejętności wykorzystywania czasu wolnego.
  1. Kształcenie umiejętności planowania dnia z uwzględnieniem czasu przeznaczonego na naukę oraz wypoczynku czynnego i biernego.
  2. Propagowanie czynnego spędzania czasu wolnego, na świeżym powietrzu.
  3. Uświadamianie znaczenia snu dla właściwego funkcjonowania człowieka
  4. Rozwijanie umiejętności świadomego korzystania z środków masowego przekazu.
  5. Kształcenie umiejętności właściwego korzystania z komputera.
  6. Uświadamianie zagrożeń wynikających z długotrwałego oglądania telewizji i przebywania przed komputerem.
 Nauczyciele, wychowawcy. Uczniowie.
Zapobieganie uzależnieniom.
  1. Ukazywanie zgubnych skutków palenia tytoniu, picia alkoholu, zażywania środków odurzających.
  2. Zapobieganie uzależnieniom od Internetu, telewizji, gier komputerowych.
  3. Reagowanie na zjawiska nikotynizmu, picie alkoholu, zażywanie narkotyków i tzw. dopalaczy w szkole, na wycieczkach szkolnych, dyskotekach.
 Nauczyciele, wychowawcy. Uczniowie
Pomoc rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej.
  1. Współpraca z GOPS.
  2. Organizowanie dożywiania w szkole.
  3. Przekazywanie paczek, środków czystości, przyborów szkolnych rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej.
  4. Organizowanie akcji charytatywnych.
  5. Umożliwianie wyjazdów wakacyjnych i zimowych dzieciom z najuboższych rodzin.
 Dyrektor, nauczyciele, wychowawcy. Uczniowie, rodzice.
Diagnozowanie uczniów mających trudności w nauce.
  1. Przeprowadzanie diagnozy wstępnej dla uczniów klas I i IV szkoły podstawowej i I klasy gimnazjum.
  2. Przekazywanie rodzicom wiadomości na temat przyczyn niepowodzeń szkolnych.
  3. Rozmowy z rodzicami uczniów mających problemy w nauce, zachęcanie do kierowanie dzieci na badania w PPP.
 Nauczyciele, wychowawcy. Uczniowie, rodzice.
Organizowanie pomocy dla uczniów mających trudności w nauce.
  1. Organizowanie zajęć wyrównawczych.
  2. Organizowanie pomocy koleżeńskiej.
  3. Indywidualizacja pracy na lekcjach.
  4. Dostosowanie wymagań edukacyjnych do potrzeb i możliwości uczniów.
 Nauczyciele, wychowawcy, dyrekcja. Uczniowie

 

X. PRZEWIDYWANE EFEKTY PODJĘTYCH DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH.

 

W wyniku realizacji programu profilaktycznego uczeń:

• uzyskuje pomoc psychologiczno – pedagogiczną,

• uwiadamia sobie zagrożenia i potrafi im się przeciwstawić,

• identyfikuje się ze środowiskiem szkolnym i dostrzega korzyści płynące z

• prowadzenia zdrowego stylu życia,

• osiąga dojrzałą osobowość psychospołeczną,

• nauczyciele posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki,

• występuje niski wskaźnik uczniów opuszczających zajęcia lekcyjne.

 

XI. EWALUACJA.

 

Ewaluacja Programu Profilaktyki Zespołu Szkół w Dobrem dokonywana będzie na koniec każdego roku szkolnego. Program ma charakter otwarty, może być weryfikowany.

Proponowane formy ewaluacji:

• ankiety przeprowadzane wśród uczniów, nauczycieli, rodziców;

• rozmowy z uczniami i rodzicami;

• analiza dokumentów;

• obserwacja zachowań uczniów;

• wnioski z nadzoru pedagogicznego.

 

XII. UWAGI KOŃCOWE.

 

Codzienna praca profilaktyczna w szkole opiera się na:

  • Klasowych planach oddziaływań wychowawczych i profilaktycznych, sporządzanych w oparciu o Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół w Dobrem oraz Szkolny Program Wychowawczy.
  • Planach Pracy Publicznej Szkoły Podstawowej im. Ziemi Kujawskiej w Dobrem oraz Publicznego Gimnazjum im. Bohaterów Powstania Styczniowego w Dobrem.